Terwijl het volop onderhandelt over de toetreding tot de EU, vervolgt Turkije honderden Koerden die durfden op te komen voor hun rechten. FRIEDA BREPOELS vraagt zich af wanneer Europa daar iets tegen doet.
In de strijd tegen de Koerden heeft Turkije ook de letters w, q en x verboden
Wie weet dat Turkije maandag een groot politiek proces begon tegen 151 opgepakte Koerdische politici, advocaten en mensenrechtenactivisten? Geen haan die ernaar kraait. In totaal zouden op dit moment zo’n 1.600 Koerdische politici en activisten vastzitten. Onder meer op kerstavond 2009 werden in Turkije tientallen vooraanstaande Koerden gearresteerd, waaronder ook democratisch verkozen politici. De aanhoudingen passen in een breder patroon van Turkse onderdrukking van pro-Koerdische politici nadat zij in maart 2009 op een overweldigende manier de gemeenteraadsverkiezingen wonnen.
En die onderdrukking is allesbehalve Europees te noemen. Foltering, verkrachtingen en verminkingen van Koerdische lijken zijn niet ongebruikelijk. Er zijn ook bewijzen dat er tegen Koerden chemische wapens zijn gebruikt. Mij werd een rapport bezorgd waaruit blijkt dat tijdens de eerste 6 maanden van 2010 niet minder dan 20 standrechtelijke executies op Koerden plaatsgrepen. Een 3.000-tal Koerdische kinderen zitten vandaag op beschuldiging van terrorisme voor jaren opgesloten in Turkse gevangenissen, omdat ze stenen gooiden naar de politie. En om de absurditeit van dit vervolgingsbeleid aan te tonen: het gebruik van de Koerdische letters w, q en x, die in het Turks niet voorkomen, is verboden. Het gebruik van deze letters tijdens demonstraties kan leiden tot vervolging, evenals het geven van namen met deze letters erin aan borelingen.
Basken
Het wordt daarom hoog tijd dat de Europese lidstaten een meer kritische houding aannemen tegenover Turkije. In de praktijk gaat het nochtans precies de andere kant op. Spanje heeft nog snel-snel een nieuw hoofdstuk in de toetredingsonderhandelingen met Turkije geopend voor het op 1 juli EU-voorzitter af was. Ook België, als huidig voorzitter, is hard bezig de relaties aan te halen. Het gaat zelfs zo ver dat de minister van Buitenlandse Zaken, Steven Vanackere, tijdens een bezoek aan Ankara in augustus beloofde Fehriye Erdal voor het Hof van Assisen te brengen, een zaak waar hij geen zeggenschap over heeft. Turks EU-lidmaatschap is en blijft mogelijk, aldus de minister. En alsof dat nog niet genoeg is, gaan koning Albert en koningin Paola wellicht binnenkort op staatsbezoek naar Turkije.
Een goede maand geleden stond Turkije in het middelpunt van de belangstelling toen de regering Erdogan een referendum organiseerde over een grondwetsherziening. Het beperkte pakket maatregelen, goedgekeurd door een goede 58procent van de uitgebrachte stemmen, moet het land op een meer Europese leest schoeien.
Een stap vooruit, zou je denken, maar de echte bonus was voor de regering en de regerende AKP partij zelf. Belangrijkste motief voor het constitutionele referendum betrof immers het beslechten van de machtsstrijd tussen de regering en de hoge rechterlijke en militaire instanties, die pogen te verhinderen dat de seculiere, kemalistische ideologie door Erdogan overboord wordt gegooid. Het veranderen van de samenstelling van de justitiële en militaire structuur moet hier verandering in brengen.
Minister Vanackere was vol lof voor het manoeuvre. ‘De Turkse kiezers hebben zo hun steun bevestigd aan hervormingen die hun rechten en vrijheden versterken’, schreef hij in een reactie. Inderdaad, ‘hun’ rechten en vrijheden, die van de ‘Turkse’ Turken, werden verbeterd. Maar het was niet voor niks dat de grootste minderheid in het land het referendum massaal boycotte. De grondwetswijziging doet immers nog steeds geen recht aan de diversiteit in het land. Eén staat, één natie, één taal, één vlag. Zo blijft het in de grondwet staan.
De aanhoudende weigering, ook in het referendum, om rekening te houden met de verzuchtingen van de 14 miljoen in Turkije levende Koerden, doet grote afbreuk aan de credibiliteit van de Turkse staat. Maar wie maalt daar om? De Turken en de Europese toetreding eerst, lijkt het wel, de rest komt later.
Ankara weet natuurlijk ook dat, zodra Turkije lid zou worden van de EU, interne mensenrechtenschendingen een pak minder in het vizier zullen komen. Kijk maar eens wat er bijvoorbeeld gebeurt in Spanje. Rapporten van Amnesty International maken al jaren gewag van ernstige schendingen door de Spaanse staat in haar aanpak van het ‘Baskische probleem’. Politieke partijen worden er gecriminaliseerd en verboden. Militanten worden blootgesteld aan willekeurige arrestaties en ernstige folteringen en vaak in mensonwaardige omstandigheden gevangen gezet. Steevast gerechtvaardigd als een legale ‘strijd tegen het terrorisme’ en indirect gesteund door de Europese instellingen. Elke kritische vraag naar deze Madrileense repressie wordt gecounterd met het argument dat Europa zich niet mengt in binnenlandse aangelegenheden.
Europese achtertuin
Het devies van de Europese Unie luidt ‘in verscheidenheid verenigd’. Turkije is nog ver van dat ideaal verwijderd. De Europese Commissie stelt binnenkort haar vijfde evaluatierapport voor over de onderhandelingen met Turkije. Tijd om de vinger op de wonde te leggen en het Koerdische probleem te durven benoemen. De EU kan simpelweg niet langer de ogen sluiten en moet zich engageren voor een conflict in haar achtertuin, dat al meer dan 25 jaar aansleept, met talloze mensenrechtenschendingen tot gevolg.
FRIEDA BREPOELS
Wie? Europees parlementslid voor de N-VA.
Wat? Turkije is nog lang niet klaar voor EU-lidmaatschap.
Waarom? Het onderdrukt zijn etnische minderheden op een manier die diametraal staat op de Europese waarden.
De Standaard, 20-10-2010
© Corelio
